🌏 Region(s): Ryukyu (Okinawa)
ちくぃーん【聞くぃーん・聴くぃーん】 : chikwiin | define meaning
chikwiin
Pronunciation: [t͡ɕikʷiːŋ̍]
Definition
Verb
- To be heard; to be audible
- To be heard all over; to reach far and wide; to be successful; to be famous; to be popular
- To discern; to make out
Etymology
Cognate with standard Japanese きこえる【聞こえる・聴こえる】 kikoeru "to be heard".
Spelling
Orthography | Form |
---|---|
Kanji | 聞くぃーん 聴くぃーん |
Kana | ちくぃーん |
New Okinawa Moji | ち惘ーん |
Romanization | chikwiin |
Pronunciation (IPA) | [t͡ɕikʷiːŋ̍] |
Verb Paradigm
|
|
Imperfective |
Perfective |
Negative |
Negative Perfective |
Indicative |
PRED |
chikwiyun, chikwiin |
chikwitan |
chikwiran |
chikwirantan |
ATT |
chikwiyuru, chikwiiru |
chikwitaru |
|||
Progressive |
PRED |
chikwitoon |
chikwitootan |
chikwiteewuran |
chikwiteewurantan |
ATT |
chikwitooru |
chikwitootaru |
|||
Causative |
PRED |
chikwirasun |
chikwirachan |
chikwirasan |
chikwirasantan |
ATT |
chikwirasuru |
chikwiracharu |
|||
Passive and Potential |
PRED |
chikwirariyun, |
chikwiraritan, |
chikwirariran, |
chikwirarirantan, |
ATT |
chikwirariyuru, |
chikwiraritaru, |
|||
Causative-Passive |
PRED |
chikwirasariyun, |
chikwirasaritan |
chikwirasariran |
chikwirasarirantan |
ATT |
chikwirasariyuru, |
chikwirasariraru |
|||
Intransitivizing resultative (For transitive verbs only) |
PRED |
chikwiteen |
chikwiteetan |
chikwiteeneen |
chikwiteeneentan |
ATT |
chikwiteeru |
chikwiteetaru |
|||
Preparatory |
PRED |
chikwitoochun |
chikwitoochan |
chikwiteeukan |
chikwiteeukantan |
ATT |
chikwitoochuru |
chikwitoocharu |
Form |
Construction |
Root |
chikwir- |
Dictionary |
chikwiyun, chikwiin |
Attributive or Adnominal |
chikwiyuru, chikwiiru |
Apocopated (indicative imperfective) |
chikwiyu-, chikwii- |
Adverbial |
chikwii |
Volitional-Presumptive |
chikwira |
Conjunctive |
chikwiti |
Representative |
chikwitai |
Imperative |
chikwiri, |
Conditional |
chikwiree |
Form |
Construction |
Conjecture |
chikwiyuru haji, chikwiiru haji |
So as to... |
chikwiyuru gutu, chikwiiru gutu |
Before... |
chikwiyuru mee, chikwiiru mee |
While... |
chikwiyuru qweeda, chikwiyuru-qweema, chikwiiru qweeda, chikwiiru-qweema |
Purpose |
chikwiyuru tami ni, chikwiiru tami ni |
Form |
Construction |
Request |
chikwiti-kwimisooree |
Benefactive |
chikwiti-kwiin |
Completive |
chikwiti-neen |
Concessive conditional |
chikwiti-n |
After... |
chikwiti-kara |
After... |
chikwiti-atu |
Form |
|
Imperfective |
Perfective |
Negative |
Negative perfective |
Desiderative |
PRED |
chikwii-busan |
chikwii-busantan |
chikwii-bushikoo neen, chikwii-bushikoo neeran |
chikwii-bushikoo neentan, chikwii-bushikoo neerantan |
ATT |
chikwii-busaru |
chikwii-busataru |
|||
Easy to... |
PRED |
chikwii-yassan |
chikwii-yassantan |
chikwii-yashikoo neen, chikwii-yashikoo neeran |
chikwii-yashikoo neentan, chikwii-yashikoo neerantan |
ATT |
chikwii-yassaru |
chikwii-yassataru |
|||
Hard to... |
PRED |
chikwii-gurisan |
chikwii-gurisantan |
chikwii-gurikoo neen, chikwii-gurikoo neeran |
chikwii-gurikoo neentan, chikwii-gurikoo neerantan |
ATT |
chikwii-gurisaru |
chikwii-gurisataru |
Form |
|
Imperfective |
Perfective |
Negative |
Negative perfective |
Exalting |
PRED |
chikwii-misheen, chikwi-misheen |
chikwii-misheentan, chikwi-misheentan |
chikwii-misooran, chikwi-misooran |
chikwii-misoorantan, chikwi-misoorantan |
ATT |
chikwii-misheeru, chikwi-misheeru |
chikwii-misheetaru, chikwi-misheetaru, chikwii-misoocharu, chikwi-misoocharu |
Form |
Construction |
While (simultaneously)... |
chikwii-gachii |
Form |
Construction |
Reported past |
chikwiyu-tan, chikwii-tan |
Nominalizing |
chikwiyu-shi, chikwii-shi |
Concessive |
chikwiyu-shiga, chikwii-shiga |
Cause-effect |
chikwiyu-kutu, chikwii-kutu |
Prohibitive |
chikwiyu-na, chikwii-na |
Provisional conditional |
chikwiyu-ra chikwii-ra |
Questions |
chikwiyu-ga, chikwii-ga |
Form |
|
Imperfective |
Perfective |
Negative |
Negative perfective |
Polite |
PRED |
chikwiyabiyun, chikwiibiyun, |
chikwiyabitan, chikwiibitan |
chikwiyabiran, chikwiibiran |
chikwiyabirantan, chikwiibirantan |
ATT |
chikwiyabiyuru, chikwiibiyuru, |
chikwiyabitaru, chikwiibitaru |
|||
Polar questions |
PRED |
chikwiyumi, chikwiimi |
chikwitii |
chikwirani |
chikwirantii |
Verb paradigms are based off several sources including, but not limited to:
- Funatsu, Yoshiaki. (1988). 美しい沖縄の方言①. [Utsukushii Okinawa no kotoba 1]. ISBN4-905784-19-0.
- Sakihara, Mitsugu. (2006). Okinawan-English Wordbook. University of Hawai'i Press, Honolulu. ISBN: 0824831020.
- Shizato, Rumiko and Iwasaki, Shoichi. (2024). Basic Okinawan: From Conversation to Grammar. University of Hawai'i Press, Honolulu. ISBN: 9780824893651.
意味:きこえる【聞こえる・聞える・聴こえる・聴える】、ゆめいになる【有名になる】、がてんがいく【合点が行く】